Ăn chay là gi ? Tại sao chúng ta nên ăn chay?

Cứ nghe đến ăn chay là đa số chúng ta sẽ nghĩ đến mùng 1 hoặc ngày Rằm. Phần lớn người Việt Nam, theo như mình biết, ăn chay như một hình thức để thể hiện niềm tin vào Đức Phật. Khi muốn điều lành hay ước nguyện thành sự thật, người ta ăn chay như một cách để thể chứng lòng thành của mình. Nhưng dù vì tôn giáo, sức khỏe hay vì bảo vệ động vật thì tinh thần đó đều rất đáng được trân trọng và truyền bá.

Những hình thức ăn chay

Việc ăn chay khá là thú vị. Thứ nhất, có nhiều hình thức ăn chay khác nhau và nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến quyết định ăn chay của một người . Có lẽ chúng ta đều biết việc ăn chay mang lại lợi ích rất to lớn cho sức khỏe, những món chay lành tính giúp thanh lọc cơ thể, giảm nguy cơ tim mạch, béo phì và tiểu đường. Hơn thế nữa nó giúp chúng ta bảo vệ làn da, khỏe mạnh từ bên trong và giữ gìn vóc dáng.

Nếu bạn lo lắng ăn chay không đủ chất thì bạn nên biết rằng, nguồn đạm trong thực vật có thể có cạnh tranh với đạm động vật ( trong thịt, trứng, sữa). Một số thực vật giàu đạm có thể kể đến như các loại đậu, đặc biệt là đậu nành và các sản phẩm từ đậu nành (đậu khuôn, tào phớ, sữa đậu…), các loại rau có màu xanh đậm, hạt mè, hướng dương…

Thực vật hoàn toàn có thể đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng của chúng ta từ chất xơ, đạm, các axit béo ( ALA,APA,DHA) đến vitamin và các chất chống oxi hóa khác nếu chúng ta kết hợp và chế biến chúng một cách khoa học.

Có rất nhiều hình thức ăn chay đa dạng và linh động để phù hợp với từng người, và dưới đây là một số kiểu ăn chay mà mình biết:

Đầu tiên là Flexitarian – ăn chay bán phần, cũng được biết đến như Semi-vegetarian hay Partime vegetarian. Flexitarains – người ăn chay linh hoạt tuân theo chế độ ăn với chủ yếu là rau củ nhưng vẫn có thể ăn thịt gia cầm, cá, trứng và các sản phẩm từ sữa. Một số người thuộc loại này còn không ăn các loại thịt đỏ như bò, cừu…

Pescatarian – không ăn tất cả các loại thịt, trừ cá. Một số người chọn cho them cá vào khẩu phần ăn chay của mình để giữ gìn sức khỏe bằng cả chế độ với nần tảng thực vật cộng thêm các chất dinh dưỡng lấy từ cá và hải sản. Loại này có thể ít phổ biến hơn nhưng số lượng Pescatarians đang ngày một tăng vì các lợi ích cho sức khỏe mà nó mang lại (cá chứa rất nhiều dưỡng chất,bao gồm omega3, EPA, DHA, protein, vitamin B12, kẽm, selen…), hoặc dành cho những người muốn lấy đó làm bước đệm cho chế độ ăn chay toàn phần.

Tiếp đến là Lacto-ovo-vegetarian – ăn chay có trứng và sữa. Đây là loại mà phần lớn mọi người nghĩ đến khi nhắc tới vegetarian-ăn chay , cũng đồng thời là hình thức ăn chay phổ biến nhất. Người ta không ăn tất cả các loại thịt cá, gia cầm, động vật có vỏ như tôm, cua, ốc… nhưng ăn trứng và các sản phẩm từ sữa. Loại này còn được chia làm hay nhánh nhỏ hơn đó là Lacto-vegetarian- không ăn trứng nhưng ăn bơ, sữa, phô mai, sữa chua … và ngược lại là ovo-vegetarian- ăn chay chỉ có thêm trứng mà không dung thêm các chế phẩm sữa.

Một bộ phận lớn của ăn chay mà mình muốn nhắc đến nữa đó là vegan-ăn chay thuần. Người thuộc loại này không ăn bất kì loại thịt nào, đồng thời cũng nói không với trứng, các sản phẩm từ sữa và thực phẩm có nguồn gốc từ động vật, ví dụ như gelatin ( khác với vegetarians).

Vegans còn không sử dụng những loại thức ăn tuy không phải thịt ở thành phần nhưng lại chứa các sản phẩm từ động vật trong quy trình chế biến- tức nguyên liệu không thần chay. Có thể kể đến như đường mía, rượu vang ( đường được làm trắng bằng carbon hoạt tính có nguồn gốc động vật như than xương …., còn rượu vang dung casein (protein từ sữa) hoặc lòng trắng trứng trong quy trình gan lọc). Một số người còn cân nhắc về việc sử dụng mật ong (riêng mình thấy sữa và mật ong cùng loại với nhau).

Và loại cuối cùng muốn nhắc đến là Raw vegan – ăn chay thô hay ăn chay tươi. Thực phẩm đều ở trạng thái tự nhiên, tức là trái cây tươi, rau, rong biển, ngũ cốc, các loại hạt đậu được ăn sống hoặc chế biến không quá 46 độ C. “Raw foodists” – người ăn chay tươi tin rằng thức ăn nấu trên mức nhiệt này sẽ mất đi phần lớn dưỡng chất hoặc thậm chí có hại cho sức khỏe.

Từ bỏ thịt có lẽ là một lựa chọn rất khó với phần lớn mọi người hiện nay khi đâu đâu cũng là các  món ăn mặn hấp dẫn. Con người là động vật ăn tạp nên thịt luôn là một phần không thể thiếu trong thói quen ăn uống, nếp sống và văn hóa của chúng ta.

Chúng ta lên án việc sử dụng thịt chó nhưng vì sao vẫn ăn các loại thịt khác? Tất cả các loại động vật mà ta ăn đều bị giết mổ một cách rất tàn nhẫn, kể cả cắt tiết gà, vịt hay đập đầu cá, lợn.. Việc loại bỏ hoàn toàn thịt ra khỏi bữa ăn có thể coi như hơi bất khả thi với nhiều người nhưng chúng ta vẫn có thể bớt giảm, chọn các kiểu ăn chay linh hoạt như trên.

Ăn nhiều rau củ giúp chúng ta không còn nóng trong người,nó còn làm tâm tính chúng ta trở nên hiền hòa hơn, vì ăn chay không những thanh lọc cơ thể mà còn giúp thanh lọc tâm hồn.

Ăn chay luôn là một cách tốt để thử thách sự kiên trì và khả năng vượt qua cám dỗ của bản thân!